Świat pracy
3. Przysłówek
Przysłówek jest nieodmienną częścią mowy nazywającą właściwości czynności lub stanu. Łączy się z czasownikiem. Nie odmienia się, ale ulega stopniowaniu.
Przysłówek opowiada na pytania:
- jak? – ładnie, wesoło, spokojnie, nudno, strasznie, mocno, źle,
- gdzie? – blisko, daleko, wszędzie, nigdzie,
- kiedy? – dzisiaj, wczoraj, pojutrze, zimą, poprzednio.
Stopniowanie przysłówka
Przysłówki pochodzące od przymiotników (te, które odpowiadają na pytanie: jak?) ulegają stopniowaniu, które pokazuje natężenie danej cechy. Uwaga! Przysłówki, które oznaczają niezmienną cechę (jak materiał wykonania bądź pochodzenie) nie ulegają stopniowaniu. Przykłady przysłówków, które się nie stopniują: stalowo, plastikowo, wiecznie.
Stopniowanie
stopniowanie proste | mocno zimno |
mocniej zimniej |
najmocniej najzimniej |
stopniowanie nieregularne | dobrze źle |
lepiej gorzej |
najlepiej najgorzej |
stopniowanie opisowe | interesująco | bardziej interesująco |
najbardziej interesująco |
Stopień wyższy tworzymy przez dodanie końcówki -ej, a stopień najwyższy przez
dodanie prefiksu naj- do stopnia wyższego.
Przysłówki zakończone na -ko, -oko, -eko w stopniu równym, w stopniu wyższym ulegają redukcji i tracą te końcówki:
krótko - krócej - najkrócej
daleko - dalej - najdalej
Również dochodzi do alternacji w temacie w stopniu wyższym i najwyższym:
ł:l miło - milej
g:ż drogo - drożej
s:ż nisko - niżej
r:rz staro - starzej
t:c krótko - krócej
st:ści gęsto - gęściej
s:ś jasno - jaśniej
s:zi wąsko - węziej
d:dzi młodo - młodziej
d:dz prędko - prędzej
ch:sz cicho - ciszej
n:ni trudno - trudniej
w:wi łatwo- łatwiej
b:bi głęboko - głębiej
o:e wesoło - weselej
ą:ę gorąco - goręcej